15.06.2012 tarihli ve 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’ın 28.06.2021 tarihli ve 4191 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yapılan değişiklikler hakkında genel değerlendirme ve maddelerin eski ve yeni hükümleri aşağıda belirtilmiştir.
28.06.2021 tarihli ve 2021/4191 sayılı Kararla, yatırımların destek unsurlarından yararlanmasına esas asgari sabit yatırım tutarları 1.1.2022 tarihinden geçerli olmak üzere %200 oranında artırılmıştır. Asgari sabit yatırım tutarı; 1 ve 2. bölgelerde 1 milyon TL’den 3 milyon TL’ye, 3, 4, 5 ve 6. bölgelerde ise 500.000 TL’den 1.5 milyon TL’ye çıkarılmıştır.
Finansal kiralama yöntemiyle yapılacak yatırımlarda, finansal kiralamaya konu makine ve teçhizata ait toplam tutar sınırı, 1.1.2022 tarihinden geçerli olmak üzere her bir finansal kiralama şirketi için 1, 2, 3 ve 4. bölgelerde asgari 500.000 TL’den 750.000 TL’ye, 5 ve 6. bölgelerde ise asgari 300.000 TL’den 500.000 TL’ye yükseltilmiştir.
Teşvik belgesi kapsamında yatırım harcaması olarak kabul edilen maddi olmayan duran varlıkların -marka, lisans, know-how vb.- teşvik belgesinde kayıtlı toplam sabit yatırım tutarına oranı %50’den %25’e indirilmiştir.
Yeni Karar kapsamında “stratejik yatırım” olarak değerlendirilecek yatırım kriterinde düzenlemeye gidilmiştir. Savunma Sanayi Başkanlığından alınacak proje onayıyla gerçekleştirilecek savunma sanayine yönelik yatırımlarda, yatırım konusu ürünle ilgili olarak son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının 50 milyon dolarının üzerinde olması ve yatırım konusu ürünle ilgili yurtiçi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması şartları artık aranmayacaktır.
Baskı, basım, matbaa, tekstil, hazır giyim ve konfeksiyon yatırımlarına yönelik teşvik belgeleri kapsamında kullanılmış veya yenileştirilmiş makine ve teçhizat ithal sınırlamasına çimento imali yatırımlar da dahil edilmiştir.
2021/4191 sayılı Kararla, kapsamdaki yatırımlar için bankalardan kullanılacak en az bir yıl vadeli yatırım kredilerinin teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70’ine kadar olan kısmı için ödenecek faizin veya kâr payı desteği oranlarıyla ilgili düzenleme yapılmıştır.
Faiz veya kâr payı desteği, stratejik yatırımlarda 50 milyon TL’den 75 milyon TL’ye çıkarılırken yatırım tutarına olan oranı %5’ten %10’a yükseltilmiştir.
Yeni yapılan düzenlemeyle bölgesel desteklerden faydalanacak öncelikli yatırım konuları arasına asgari 5,000 m2 beyaz alan şartını sağlayan veri merkezleri de dahil edilmiştir.
İstanbul hariç olmak üzere, OECD teknoloji yoğunluk tanımına göre orta-yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerden kararın ekinde belirtilen ürünlerin üretimine yönelik yatırımların desteklerden yararlanma şartlarını düzenleyen maddede değişiklik yapılarak, İstanbul İlinde organize sanayi bölgeleri veya endüstri bölgelerinde, komple yeni yatırımlar hariç olmak üzere, belirlenen konularda gerçekleştirilecek yatırımlara 1. bölgedeki bölgesel desteklerin uygulanması için belirlenen yatırım sınırı 5 milyon TL’den 10 milyon TL’ye çıkarılmıştır.
Kararla, bölgesel desteklerden faydalanabilecek sektörler ve bölgeler itibarıyla asgari yatırım tutarları veya kapasitelerine ilişkin tablo yeniden düzenlenmiştir.
Gümrük vergisi muafiyetinden yararlanamayacak makine ve teçhizat listesi oluşturulmuş ve Ek-8 olarak karara eklenmiştir.
Değiştirilen maddelerin eski ve yeni içerikleri aşağıdaki gibidir:
| 2021/4191 sayılı Karar maddeleri | 2012/3305 sayılı Karar maddeleri | Eski Metin | Yeni Metin | Yürürlüğe Girme Tarihi |
| 1 | 2/1/e | (e) Çevre yatırımı: Doğrudan ticari mal üretimine yönelik olmayan, mevcut veya gerçekleştirilecek tesislerin katı, sıvı veya gaz gibi atıklarının temizlenmesine veya yok edilmesine yönelik yatırımları, | (e) Çevre yatırımı: TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Çevre ve Temiz Üretim Enstitüsünün vereceği proje onayında en az yüzde onbeş oranında su tasarrufu veya emisyon/atık azalımı sağlanabileceği tevsik edilen yatırımları, | |
| 2 | 5/1 | (1) Yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının; 1 inci ve 2 nci bölgelerde birmilyon Türk Lirası, 3 üncü, 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı bölgelerde ise beşyüzbin Türk Lirası olması gerekir. Ancak, desteklerden yararlanacak yatırımların varsa 8 inci maddede veya ekli listelerde belirlenen asgari kapasaite, sabit yatırım tutarı ve diğer şartları sağlaması da gerekir. | (1) Yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının; 1 inci ve 2 nci bölgelerde üçmilyon Türk Lirası, 3 üncü, 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı bölgelerde ise birmilyonbeşyüzbin Türk Lirası olması gerekir. Ancak, desteklerden yararlanacak yatırımların varsa 8 inci maddede veya ekli listelerde belirlenen asgari kapasaite, sabit yatırım tutarı ve diğer şartları sağlaması da gerekir. | 01.01.2022 |
| 2 | 5/2 | (2) Finansal kiralama yöntemiyle yapılacak yatırımlarda finansal kiralamaya konu makine ve teçhizata ait toplam tutarın, her bir finansal kiralama şirketi için 1 inci, 2 nci, 3 üncü ve 4 üncü bölgelerde asgari beşyüzbin Türk Lirası, 5 inci ve 6 ncı bölgelerde ise asgari üçyüzbin Türk Lirası olması gerekir. | (2) Finansal kiralama yöntemiyle yapılacak yatırımlarda finansal kiralamaya konu makine ve teçhizata ait toplam tutarın, her bir finansal kiralama şirketi için 1 inci, 2 nci, 3 üncü ve 4 üncü bölgelerde asgari yediyüzellibin Türk Lirası, 5 inci ve 6 ncı bölgelerde ise asgari beşyüzbin Türk Lirası olması gerekir. | 01.01.2022 |
| 2 | 5/3 | (3) Teşvik belgesi kapsamında yatırım harcaması olarak kabul edilen maddi olmayan duran varlıkların (marka, lisans, know-how vb.) oranı, teşvik belgesinde kayıtlı toplam sabit yatırım tutarının yüzde ellisini aşamaz. | (3) Teşvik belgesi kapsamında yatırım harcaması olarak kabul edilen maddi olmayan duran varlıkların (marka, lisans, know-how vb.) oranı, teşvik belgesinde kayıtlı toplam sabit yatırım tutarının yüzde yirmibeşini aşamaz. | 01.01.2022 |
| 3 | 6/1 | (1) Teşvik belgesi müracaatları, tebliğle belirlenecek bilgi ve belgelerle Bakanlığa yapılır. Ancak, genel ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında yer alan ve sabit yatırım tutarı onmilyon Türk Lirasını aşmayan, tebliğle belirlenecek yatırımlar için yatırımcının tercihine bağlı olarak yatırımın yapılacağı yerdeki yerel birimlere de müracaat edilebilir. | — | |
| 4 | 8./2 | (2) Yurt içinde üretimi olmayan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlarda birinci fıkranın (ç) bendi hükmü, rafineri ve petrokimya yatırımlarında ise (c) bendi hükmü aranmaz. | (2) Yurt içinde üretimi olmayan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlarda birinci fıkranın (ç) bendi hükmü, rafineri ve petrokimya yatırımlarında (c) bendi hükmü, T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayi Başkanlığı’ndan alınacak proje onayı ile gerçekleştirilecek savunma sanayine yönelik yatırımlarda (b) ve (ç) bendi hükümleri aranmaz. | |
| 4 | 8/6 | (6) Program Değerlendirme Komitesi, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında, Öncelikli Ürün Listesindeki ürünlerin üretimine ilişkin olan ve Tebliğle belirlenecek kriterleri sağlayan yatırım projelerinden uygun gördüklerinin, stratejik yatırım olarak desteklenmesine karar verebilir. Bu yatırımların, 4 üncü maddenin beşinci fıkrasında yer alan destek unsurlarının hangilerinden yararlandırılacağı, Program Değerlendirme Komitesi tarafından belirlenir. Bu yatırımlar için birinci fıkradaki koşullar ve üçüncü fıkradaki Komisyon değerlendirmesi aranmaksızın teşvik belgesi düzenlenir. | (6) Program Değerlendirme Komitesi, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında, Öncelikli Ürün Listesindeki ürün ve hizmetlerin üretimine ilişkin olan ve Tebliğle belirlenecek kriterleri sağlayan yatırım projelerinden uygun gördüklerinin, stratejik yatırım olarak desteklenmesine karar verebilir. Bu yatırımların, 4 üncü maddenin beşinci fıkrasında yer alan destek unsurlarının hangilerinden yararlandırılacağı, Program Değerlendirme Komitesi tarafından belirlenir. Bu yatırımlar için birinci fıkradaki koşullar ve üçüncü fıkradaki Komisyon değerlendirmesi aranmaksızın teşvik belgesi düzenlenir. | |
| 5 | 9/2 | (2) Teşvik belgesi kapsamında otobüs, çekici (Euro normlarına uygun yeşil motoru haiz olanlar hariç), mobilya, motorbot, kamyon (off-road truck tipi karayoluna çıkması mümkün olmayan kaya tipi damperli kamyonlar hariç), transmikser, beton santrali, forklift ve beton pompası ithal edilmesi halinde yürürlükteki İthalat Rejimi Kararında öngörülen oranlarda gümrük vergisi tahsil edilir. Ayrıca, makine ve teçhizat bedelinin yüzde beşine kadar yedek parça, gümrük vergisi muafiyeti sağlanmaksızın ithal edilerek sabit yatırım tutarına dahil edilebilir. | (2) Makine ve teçhizat bedelinin yüzde beşine kadar yedek parça ve EK-8’de yer alan makine ve teçhizat gümrük vergisi muafiyeti sağlanmaksızın ithal edilerek sabit yatırım tutarına dahil edilebilir. | |
| 5 | 9/4 | (4) Baskı, basım, matbaa, tekstil, hazır giyim ve konfeksiyon yatırımlarına yönelik teşvik belgeleri kapsamında kullanılmış veya yenileştirilmiş makine ve teçhizat ithal edilemez. | (4) Baskı, basım, matbaa, tekstil, hazır giyim, konfeksiyon ve çimento imalatı yatırımlarına yönelik teşvik belgeleri kapsamında kullanılmış veya yenileştirilmiş makine ve teçhizat temin edilemez. EK-8’de belirtilen makine ve teçhizat kullanılmış veya yenileştirilmiş olarak teşvik belgesi kapsamında temin edilemez. | |
| 6 | 11/1/f | (f) 8 inci maddenin birinci ve altıncı fıkraları ile 17 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen yatırımlar için uygulanmak üzere Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası kaynaklı Türk lirası cinsinden “Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi” için beş puanı, | (f) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası kaynaklı TL cinsinden “Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi” kapsamında; 8 inci maddenin birinci ve altıncı fıkraları ile 17 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen yatırımlar için beş puanı, üçüncü fıkranın ikinci cümlesinde belirtilen yatırımlar için Bakanlıkça ilan edilecek aracı kurumlar tarafından sağlanan krediler kapsamında 5 inci ve 6 ncı bölgelerde yedi puanı, diğer bölgelerde kendi bölgesinde geçerli olan puanı, | |
| 6 | 11/1/g | — | (g) 5 inci bölgede gerçekleştirilecek üçüncü fıkranın ikinci cümlesinde belirtilen yatırımlar kapsamında Bakanlıkça ilan edilecek aracı kurumlar tarafından sağlanan TL cinsi krediler için yedi puanı, | |
| 6 | 11/3 | (3) Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında yapılacak yatırımlarda proje bazında sağlanacak faiz veya kâr payı desteği tutarları 3 üncü, 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı bölgelerde sırasıyla birmilyon, birmilyonikiyüzbin, birmilyondörtyüzbin ve birmilyonsekizyüzbin Türk Lirasını geçemez. | (3) Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında yapılacak yatırımlarda proje bazında sağlanacak faiz veya kâr payı desteği tutarları 3 üncü, 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı bölgelerde sırasıyla birmilyon, birmilyonikiyüzbin, birmilyondört yüzbin ve birmilyonsekizyüzbin Türk Lirasını geçemez. Ancak bu fıkrada belirtilen üst sınırlar, EK-1’de yer alan 3 üncü bölge illerinin EK-7’de yer alan ilçelerinin organize sanayi bölgeleri veya endüstri bölgelerinde, EK-1’de yer alan 4 üncü bölge illerinin organize sanayi bölgeleri veya endüstri bölgelerinde, EK-1’de yer alan 5 inci ve 6 ncı bölge illerinde gerçekleştirilecek imalat sanayi yatırımlarına yönelik (US-97 Kodu: 15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri için Bakanlıkça ilan edilecek aracı kurumlar tarafından sağlanan TL cinsi krediler kapsamında bir kat artırılarak uygulanır. | |
| 6 | 11/4 | (4) Faiz veya kâr payı desteği tutarı, bölge ayrımı olmaksızın AR-GE ve çevre yatırımlarında birmilyon Türk Lirasını, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen stratejik yatırımlarda sabit yatırım tutarının yüzde yirmisini aşmamak kaydıyla, diğer stratejik yatırımlarda ise sabit yatırım tutarının yüzde beşini aşmamak kaydıyla ellimilyon Türk Lirasını geçemez. | (4) Faiz veya kâr payı desteği tutarı, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen stratejik yatırımlarda sabit yatırım tutarının yüzde yirmisini aşmamak kaydıyla, diğer stratejik yatırımlarda ise sabit yatırım tutarının yüzde onunu aşmamak kaydıyla yetmişbeşmilyon Türk Lirasını geçemez. Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında teşvik belgesi alan yatırımlar, Bakanlıkça ilan edilecek aracı kurumlar tarafından sağlanan TL cinsi kredilerden yararlanabilir. Faiz veya kâr payı desteği tutarı, 17 nci maddenin birinci fıkrasının (aa) ve (bb) bentleri kapsamındaki yatırımlarda sabit yatırım tutarının yüzde onunu geçmemek kaydıyla on milyon Türk Lirasını geçemez. | |
| 7 | 12/11 | — | (11) Destek uygulamasının bitimini müteakip yatırımcıların Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat ederek talep etmeleri halinde sigorta primi işveren hissesi desteği uygulaması süresince işyerinden bu destek kapsamında muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde Sosyal Güvenlik Kurumuna her ay bildirilen kadın ve/veya genç (18-25 yaş) sigortalılardan çalışma Bölgeler Uygulama Süresi 1 2 yıl 2 3 yıl 3 5 yıl 4 6 yıl 5 7 yıl 6 10 yıl 9 süreleri 1 yılı aşanların sayısı hesaplanır. Teşvik belgesi üzerinde herhangi bir işlem yapılmaksızın belgede belirtilen ilave istihdam sayısını geçmemek üzere, hesaplanan sayıda kadın ve/veya genç sigortalı için teşvik belgesinde belirtilen sürelere her bir yıl için 1 ay ilave edilerek uygulanır. Bu fıkra kapsamında sağlanan destek tutarı, dördüncü fıkrada belirtilen orana karşılık gelen azami destek tutarının hesaplanmasında dikkate alınır. Bu hüküm, bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarih ve sonrasında yapılan yatırım teşvik belgesi müracaatlarına uygulanır. | |
| 8 | 13/4 | — | (4) 12 nci maddenin onbirinci fıkrasında yer alan hüküm, sigorta primi desteği için de aynı dönemler için uygulanır. | |
| 9 | 17/1/cc | — | (cc) Bakanlık tarafından ilan edilecek uluslararası teknik standartları karşılayan ve asgari 5.000 m2 beyaz alan şartını sağlayan veri merkezi yatırımları. | |
| 10 | 18/3 | (3) OECD teknoloji yoğunluk tanımına göre orta-yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerden EK-6’da belirtilenlerin üretimine yönelik yatırımlar, İstanbul ili hariç olmak üzere 1 inci, 2 nci ve 3 üncü bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde 4 üncü bölgede uygulanan, 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde ise bulunduğu bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanır. Bu fıkra kapsamında düzenlenecek teşvik belgeleri için asgari sabit yatırım tutarı 1 inci ve 2 nci bölgelerde 1 milyon TL, diğer bölgelerde 500 bin TL’dir. | (3) OECD teknoloji yoğunluk tanımına göre orta-yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerden EK-6’da belirtilenlerin üretimine yönelik yatırımlar, İstanbul ili hariç olmak üzere 1 inci, 2 nci ve 3 üncü bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde 4 üncü bölgede uygulanan, 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde ise bulunduğu bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanır. Ancak, İstanbul İlinde komple yeni yatırımlar hariç olmak üzere, bu fıkrada belirtilen konularda gerçekleştirilecek, organize sanayi bölgeleri veya endüstri bölgelerinde asgari beşmilyon TL tutarındaki yatırımlar ve organize sanayi bölgeleri veya endüstri bölgeleri dışındaki asgari onmilyon TL tutarındaki yatırımlara 1 inci bölgedeki bölgesel destekler uygulanır. | |
| 11 | Geçici Madde 13/1 | (1) 1 inci ve 2 nci bölgelerde hazır giyim, deri ve deri mamulleri sektörlerinde faaliyette bulunan işletmelere ait makine ve teçhizatın, işletmenin kendisi veya farklı bir işletme tarafından 31/12/2020 tarihine kadar aşağıdaki tabloda yer alan illere taşınması suretiyle yapılan yatırımlar, asgari yüz kişi istihdam sağlanması koşuluyla, sigorta primi işveren hissesi desteği, sigorta primi ve gelir vergisi stopajı desteğinden aynı tabloda belirtilen sürelerde yararlanır. | (1) 1 inci ve 2 nci bölgelerde hazır giyim, deri ve deri mamulleri sektörlerinde faaliyette bulunan işletmelere ait makine ve teçhizatın, işletmenin kendisi veya farklı bir işletme tarafından 31/12/2021 tarihine kadar yapılan başvurulara istinaden düzenlenecek olan yatırım teşvik belgeleri kapsamında aşağıdaki tabloda yer alan illere taşınması suretiyle yapılan yatırımlar, asgari yüz kişi istihdam sağlanması koşuluyla, sigorta primi işveren hissesi desteği, sigorta primi ve gelir vergisi stopajı desteğinden aynı tabloda belirtilen sürelerde yararlanır. | |
| 12 | Geçici Madde 14/1 | (1) Deprem, salgın gibi doğal ve biyolojik afet hallerinde yarım kalan veya tamamlanamayan yatırımlardan, 11/3/2020 tarihinden önce düzenlenen ve bu tarih itibariyle süresi devam eden yatırım teşvik belgeleri kapsamındaki yatırımların tamamlanabilmesini teminen talep edilmesi halinde bir yıla kadar ilave süre verilebilir. Bu fıkra hükmü geçici 6 ncı sayılımaddenin birinci fıkrası hükmü ile birlikte uygulanmaz. | (1) Deprem, salgın gibi doğal ve biyolojik afet hallerinde yarım kalan veya tamamlanamayan yatırımlardan, 11/3/2020 tarihinden önce düzenlenen ve bu tarih itibariyle süresi devam eden yatırım teşvik belgeleri kapsamındaki yatırımların tamamlanabilmesini teminen talep edilmesi halinde iki yıla kadar ilave süre verilebilir. Bu fıkra hükmü geçici 6 ncı maddenin birinci fıkrası hükmü ile birlikte uygulanmaz. | 09.05.2020 tarihinden geçerli olmak üzere 29.06.2021 tarihinde |
| 13 | Karar’ın Ek-2A sayılı tablosu ve… | Lütfen 29.06.2021 tarihli ve 31526 sayılı Resmî Gazete ’ye bakınız. | 01.01.2022 | |
| 14 | Kararın EK-4 sayılı ve… I/A Bölümünün beş numaralı sırası | 5- Bitkisel üretim (5 dekar ve üstü seracılık yatırımları, kültür mantarı yetiştiriciliği ve entegre hayvancılık yatırımları içerisindeki yem bitkileri yetiştiriciliği hariç). | 5- Bitkisel üretim (5 dekar ve üstü seracılık yatırımları, kültür mantarı yetiştiriciliği, entegre hayvancılık yatırımları içerisindeki yem bitkileri yetiştiriciliği, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından belirlenen ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde kâğıt hamuru üretimine yönelik asgari yüz hektar alanındaki plantasyon yatırımları hariç). | |
| 14 | Kararın EK-4 sayılı ve… I/b Bölümünün sekiz numaralı sırası | 8- Sentetik elyaf veya sentetik ipliğin ekstrüzyon yöntemiyle üretimine yönelik modernizasyon cinsi dışındaki yatırımlar (Ancak, söz konusu modernizasyon yatırımları ile 7 nci maddede belirtilen kriterleri birlikte sağlayan işletmelerin sentetik elyaf veya sentetik ipliğin ekstrüzyon yöntemiyle üretimine yönelik yatırımları sadece genel teşvik sisteminden desteklenebilir). | — | 01.01.2022 |
| 15 | EK-8 | — | Lütfen 29.06.2021 tarihli ve 31526 sayılı Resmî Gazete ‘ye bakınız. | |
| 16 | Yürürlük tarihi düzenlemesidir. | Yukarıda tarih belirtilmemiş olan hükümler, 29.06.2021 tarihinde | ||
| 17 | Yürütme maddesidir. |