Resmi Gazete’de yayımlanan yasal düzenlemeler nasıl dikkate alınır?
Yasal düzenlemeler, Resmî Gazete’de yayımlanır. Resmî Gazete’de yayımlanmış hükümlerin aynen uygulanması gerekir. Bir yasal düzenlemede bazı maddelerin “kaldırıldığı” belirtilmiş ise söz konusu maddeler sanki kaldırılmamış gibi işleme tabi tutulamaz. Ancak Resmî Gazete’nin yazımında hata yapılması halinde bu hata aynı şekilde, yani yayımlanmış metinlerin düzeltilmesi de aynı usullerle yeniden yayımlanarak düzeltilebilir. Yoksa yasal düzenlemeyi yapan OTORİTENİN kastettiği hüküm Resmî Gazete’de belirtilmemişse, bu husus yani RG’de belirtilmemmiş hüküm, Resmî Gazete’de yayımlanmış gibi dikkate alınamaz. Hiçbir gerçek veya tüzel kişi kendi arzusuna göre yasal düzenlemeleri yorumlayamaz, RG’de yayımlanan metin önem arz eder.
Bu durum neden belirtildi?
Malumunuz, 26 Ocak 2023 tarihli Resmi Gazete’de TCMB tarafından 2023/5 sayılı Firmaların Yurt Dışı Kaynaklı Dövizlerinin Türk Lirasına Dönüşümünün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ yayınlamıştı. Merkez Bankası tarafından 08 Haziran 2024 tarihli Resmi Gazete’de 2024/14 sayılı Tebliğ ile söz konusu Tebliğin bazı maddelerini değiştiren ve bazı maddelerini kaldıran düzenleme yapılmıştır.
Söz konusu Tebliğ’in 3’üncü maddesi ile “Aynı Tebliğin 5 inci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.” Aynı Tebliğ; 26/1/2023 tarihli ve 32085 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Firmaların Yurt Dışı Kaynaklı Dövizlerinin Türk Lirasına Dönüşümünün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (Sayı: 2023/5)’dir.
Bu durumda “kaldırılan madde”;
Yurt dışı kaynaklı dövizlerin Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürülmesinde döviz dönüşüm desteği sağlanması
“MADDE 5- (1) Yurda getirilen yurt dışı kaynaklı dövizin en az yüzde 40’ı Merkez Bankasına satıldıktan sonra getirilen dövizin kalan kısmının dönüşüm kuru üzerinden Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürülmesi ve Merkez Bankasınca belirlenecek süre boyunca Merkez Bankasına satılan tutardan daha fazla döviz alımı yapmama taahhüdünde bulunulması şartıyla, taahhüt sahibi firmalara dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen tutarın yüzde 2’si kadar döviz dönüşüm desteği sağlanır.
(2) Bu maddenin birinci fıkrası kapsamındaki uygulamalar, bu Tebliğde ve Uygulama Talimatlarında hüküm bulunmayan hallerde, 21/12/2021 tarihli ve 31696 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (Sayı: 2021/14) hükümlerine tabidir.
(3) Bu madde kapsamında dönüşümü yapılacak döviz cinsleri, açılacak Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarının vadeleri ile diğer usul ve esaslar Merkez Bankasınca belirlenir.
(4) Bu madde kapsamında Merkez Bankasının belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde komisyon ve/veya masraf ödenebilir.
(5) Bu madde kapsamında Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürülecek dövizlerin yurt dışı kaynaklı olduğunun tespiti bankaca yapılır.”
olmaktadır.
Başka anlatımla söz konusu 2023/5 sayılı Tebliğ’in bu maddesinin ki bu madde 5’inci maddedir, “..taahhüt sahibi firmalara dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen tutarın yüzde 2’si kadar döviz dönüşüm desteği sağlanır” hükmü dahil tüm madde yürürlükten kaldırılmıştır.
Ancak TCMB Resmî web sayfalarında ilgili Tebliği ve son şeklini yayınlamıştır. Tebliğin son haline mevzuat.gov.tr‘den ulaşabilirsiniz. Diğer taratan konuya açıklık getirmek, uygulamaya yön vermek amaçlı düzenlenen TCMB Uygulama Talimatının aynı numaralı ve aynı içerikteki 5’inci maddesi ise uygulamadan kaldırması gerekirken, sadece Uygulama Talimatının 5’inci madde 2. fıkrasını yürürlükten kaldırmıştır.
Mevcut durumda, Resmî Gazete’de TCMB tarafından yayımlanan 2024/14 sayılı Tebliğin 3. maddesiyle yapılan, 2023/5 sayılı Tebliğin 5. maddesinin yürüklükten kaldırılma işleminde bir yazım hatası olabileceği değerlendirildiğinden, acilen TCMB tarafından Resmî Gazete’de aynı usulle değişiklik yapmasının gerekli ve zorunlu olduğudur.
Aksi takdirde son yapılan mevcut değişikliğe göre Merkez Bankasının verdiği %2 döviz dönüşüm desteğinin kaldırıldığı sonucu ortaya çıkmaktadır.