Türk Kambiyo Mevzuatı’nın temelini oluşturan Türk Parasının Kıymetini Korunma Hakkında 1567 sayılı Kanunun 3. maddesi kanuna aykırı işlem yapanlara uygulanacak yaptırımları belirlemektedir.
Bu yazımızda Kanunun 3. maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen yaptırımlara açıklık getirilecektir. 16.05.2018 sayılı 7144 sayılı Kanunun 1. maddesi ile eklenen bu fıkra; (Kanunun 3. madde 5. fıkrası)
“Bu Kanuna dayanılarak çıkarılan karar, yönetmelik ve tebliğler ile diğer genel ve düzenleyici işlemler uyarınca faaliyet izni veya yetki belgesi alınması zorunlu olan konularda, gerekli izin veya belgeyi almaksızın ticari faaliyette bulunanlar, elli bin Türk lirasından iki yüz elli bin Türk lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır ve yetkisiz faaliyetin gerçekleştirildiği iş yerindeki tüm faaliyetler bir aydan altı aya kadar, tekrarı halinde ise sürekli olarak durdurulur. Ancak, yetkisiz olarak faaliyette bulunanların ilan ve reklamlarından veya yaptıkları işin mahiyetinden söz konusu iş yerini, sadece faaliyet izni veya yetki verilmesi gereken faaliyet konularında iştigal etmek maksadıyla açtıkları veya işlettikleri anlaşılıyorsa söz konusu iş yerindeki faaliyet sürekli olarak durdurulur. Durdurma işlemleri Hazine Müsteşarlığının talebi üzerine valiliklerce yerine getirilir.” hükmündedir.
Fıkra düzenlemesine bakacak olursak;
-Çıkarılan karar, yönetmelik ve tebliğler ile diğer genel ve düzenleyici işlemler uyarınca,
-Faaliyet izni veya yetki belgesi alınması zorunlu olan konularda,
-Gerekli izin veya belgeyi almaksızın
-Ticari faaliyette bulunanlar,
-Elli bin Türk lirasından iki yüz elli bin Türk lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır ve
-Yetkisiz faaliyetin gerçekleştirildiği iş yerindeki tüm faaliyetler bir aydan altı aya kadar,
-Tekrarı halinde ise sürekli olarak durdurulur.
-Yetkisiz olarak faaliyette bulunanların ilan ve reklamlarından veya yaptıkları işin mahiyetinden söz konusu iş yerini, sadece faaliyet izni veya yetki verilmesi gereken faaliyet konularında iştigal etmek maksadıyla açtıkları veya işlettikleri anlaşılıyorsa söz konusu iş yerindeki faaliyet sürekli olarak durdurulur.
Durdurma işlemleri Hazine Müsteşarlığının talebi üzerine valiliklerce yerine getirilir.
Bu düzenleme 2018 yılında yapılmıştır. Söz konusu aykırılıkların 2018 yılında yapılması halinde uygulanacak idari para cezası; “Elli bin Türk lirasından iki yüz elli bin Türk lirasına kadar idarî para cezası”dır.
2018-2023 yıllarında yapılan aykırılıklar için idari para cezaları limitleri aşağıdaki listede gösterilmiştir.
| YILLAR | ALT SINIR (TL) | ÜST SINIR (TL) |
| 2018 | 50.000 | 250.000 |
| 2019 | 61.865 | 309.325 |
| 2020 | 75.834 | 379.170 |
| 2021 | 82.742 | 413.712 |
| 2022 | 112.694 | 563.475 |
| 2023 | 251.258 | 1.256.154 |
2023 yılı için YDO (Yeniden Değerlendirme Oranı) belirlenmiştir. YDO; %58,46 olarak tespit edilmiştir. Bu belirlenen oran dikkate alındığında mevzuatta öngörülen aykırılıklara 2024 yılında Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 1567 sayılı Kanun uyarınca verilecek idari para cezası tutarı, her bir aykırı işlem nedeniyle 398.143 TL ila 1.990.502 TL arasında olmaktadır.
Firmaların, kişilerin Kambiyo Mevzuatı uyarınca idari para cezasına maruz kalmamaları için önceden ne yapmaları gerekmektedir?
İLETİŞİM hattı üzerinden ulaşabilirsiniz.