İhracat Genelgesinin Ek 1 inci Maddesi Kapsamında Türkiye Cumhuriyet Merkez
Bankasına Yapılacak Döviz Satışına İlişkin Uygulama Talimatı, TCMB Operasyon Genel Müdürlüğü tarafından 03.01.2022 tarihinde yayınlanmıştır.
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Uygulama Talimatının amacı, 16 Ocak 2020 tarihli İhracat
Genelgesinin ek 1 inci maddesi kapsamında Merkez Bankasına yapılacak döviz satış
işlemlerinin uygulama ayrıntılarını düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Uygulama Talimatı, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32
Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (İhracat Bedelleri Hakkında) (Tebliğ No: 2018-32/48)’in 12 nci
maddesinin birinci fıkrasına istinaden hazırlanan 16 Ocak 2020 tarihli İhracat Genelgesinin ek
1 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 3- (1) Bu Uygulama Talimatında geçen;
a) Banka: 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 3 üncü maddesinde
tanımlanan, İhracat Genelgesinin ek 1 inci maddesindeki işlemleri gerçekleştiren ve İhracat
Bedeli Kabul Belgesi veya Döviz Alım Belgesi düzenleyen bankaları,
b) DAB: Döviz Alım Belgesini,
c) İBKB: İhracat Bedeli Kabul Belgesini,
ç) İhracat Genelgesi: 16 Ocak 2020 tarihli İhracat Genelgesini,
d) İşlem Kuru: Merkez Bankası tarafından saat 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00 ve
15:00’de ilan edilen ve İBKB veya DAB’a bağlanan ihracat bedeli dövizin Türk lirasına
çevrildiği saat itibarıyla en son açıklanmış olan döviz alış kurunu,
e) Merkez Bankası: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasını,
ifade eder.
İhracat Bedeli Dövizin Merkez Bankasına satılması
MADDE 4- (1) İhracat Genelgesine göre İBKB veya DAB’a bağlanan ihracat bedeli
dövizin %25’i, İBKB veya DAB’ın düzenlendiği tarihteki işlem kuru üzerinden Merkez
Bankasına satılmak üzere İBKB veya DAB’ı düzenleyen bankaya satılır.
(2) Banka nezdinde Merkez Bankası adına ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini hesaplar
açılır ve bankanın bu Uygulama Talimatı kapsamında satın aldığı dövizler saat 17:00’ye kadar
Merkez Bankasına bildirilerek toplu bir şekilde söz konusu hesaplara aktarılır.
(3) Merkez Bankasının hesabına aktarılan dövizlere ilişkin dekont, ekstre ve benzeri
belgeler ile bilgiler ve döviz alışı yapılan tutarlara ait bilgiler bankalarca Ek-1’de yer alan
bildirim formuna uygun olarak Merkez Bankasına aynı gün elektronik ortamda bildirilir.
(4) Banka tarafından Merkez Bankasının hesabına aktarılan dövizler, Merkez
Bankasınca işlem kuru üzerinden satın alınır.
(5) Döviz alış işlemleri karşılığı Türk lirası tutarları Merkez Bankasınca bankanın EFT
merkezine masrafsız olarak gönderilir. Saat 17:30’a kadar sonuçlandırılamayan işlemler için
ise Türk lirası tutarlar bankanın Merkez Bankası nezdindeki zorunlu karşılık hesabına aktarılır.
(6) Bu Uygulama Talimatı kapsamında bir gün valörlü olarak transfer edilecek döviz
tutarlarına ilişkin bankanın kendi muhabirine göndereceği döviz transferlerinde; MT202’nin
21. Alanına “CIRCULAR”, 72. alanına “/BNF/…. (Firma Unvanı) EXPORT CIRCULAR
ADD.ART.1 REF:……… IBAN:…………… (söz konusu işlemler için Merkez Bankası nezdinde
açılacak hesaba ilişkin IBAN bilgisi)” ve MT202’nin 58. alanına “TCMBTR2A” açıklamaları
yazılır.
(7) Banka tarafından yapılan döviz transferlerine ilişkin tüm masraflar, aylık olarak
toplu bir şekilde banka tarafından gönderilen MT291 mesajına istinaden ödeme gününde saat
11:00’de Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kuru üzerinden, takip eden ayın son
iş gününe kadar Merkez Bankasınca Türk lirası olarak ödenir.
İşleme esas döviz cinsleri
MADDE 5- (1) İhracat genelgesine göre ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini cinsinden
İBKB veya DAB’a bağlanan ihracat bedeli dövizler bu Uygulama Talimatı kapsamındadır.
Diğer hükümler
MADDE 6- (1) Bu Uygulama Talimatı kapsamında gerçekleştirilecek her türlü işlemin,
suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanının önlenmesine ilişkin ulusal ve uluslararası
standartlara uygun gerçekleştirildiğine dair kontrol bankalarca yapılır.
(2) Banka, bu Uygulama Talimatı kapsamında gerçekleştirilen işlemlerde bu
standartların ihlal edildiğini tespit ederse durumu derhal Merkez Bankasına bildirir.
Yürürlük
MADDE 7- (1) Bu Uygulama Talimatı 03.01.2022 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 8- (1) Bu Uygulama Talimatını Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
Başkanı yürütür.