TCMB İhracat Genelgesi’nde 2 Şubat 2024 tarihinde değişiklik yapılmıştır. Önce, değişiklik öncesi ülkeler dikkate alınarak ihracat tutarı belirlenmiştir. “İhracat Bedelinin %50’sinin Tasarrufunun Serbest Bırakıldığı 8 Ülkeye Yapılan 2023 Yılı İhracat Tutarları” yukarıdaki tabloda yer almaktadır.
İhracat Genelgesi’nde değişiklik 2023 yılında yapılsaydı İHRACAT TUTARI ne olurdu? Hesaplaması tabloda gösterilmiştir.
İHRACAT BEDELLERİNİN %50’SİNİN YURDA GETİRİLMESİ
İhracat bedelleri Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar ilişkin olarak 04.09.2018 tarihli ve 2018-32/48 sayılı olarak yayımlanan Tebliğ’in 3. maddesi birinci fıkrasında, 31 Aralık 2019 tarihli Tebliğ ile yapılan değişikler uyarınca yurda getirilmektedir.
Buna göre;
“İhracat bedellerinin yurda getirilmesi
MADDE 3 –(1) Türkiye’de yerleşik kişiler tarafından gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedeller, ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin ihracata aracılık eden bankaya transfer edilir veya getirilir. Bedellerin yurda getirilme süresi fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemez.”
İhracat Genelgesi’nin “İhracatçının serbest kullanımına bırakılan dövizler” başlıklı 22. maddesi aşağıda belirtilmiştir:
“(1) Hizmet ihracatı, transit ticaret, Türkiye’de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan satış, Türkiye’de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satış, mikro ihracat ve serbest bölge işlem formu kapsamında gerçekleştirilen 5.000,- ABD doları veya karşılığı döviz ya da Türk lirasını geçmeyen tutardaki ihracat işlemlerinde bedellerin tamamının; Ek:3’te yer alan ülkelere yapılan ihracat işlemlerinde ise bedellerin yüzde ellisinin tasarrufu serbesttir.” hükmünü taşımaktadır.
2023 yılında, İhracat Genelgesi’nin Ek:3 kapsamında 8 ülke yer alıyordu. Bu ülkelerin ihracat bedellerin yüzde ellisinin tasarrufu serbestti. Başka bir anlatımla tersinden değerlendirildiğinde, bedellerin yüzde ellisinin yurda getirilmesi zorunluydu. Bu çerçevede 2023 yıllarında 8 ülkeye yapılan ihracatı 19 milyar ABD dolarını bulmuştur.
2023 yılında ülkemizin gerçekleştirdiği ihracat tutarı 255,7 milyar ABD doları olmuştur. Bu tutar içerisinde 8 ülkeye yapılan ihracat tutarının oranı %7,46 olmuştur.
“Eğer 2.2.2024 tarihinde yapılan değişiklik dikkate alınarak Libya’nın da listeye ilavesiyle %50 istisna tanınan 9 ülke bazında yapılan ihracat tutarı ne olurdu?” sorusunun cevabı ise tabloda yer almaktadır. %50 istisna tanınan 9 ülkeye göre gerçekleşen ihracat tutarı, 22,35 milyar ABD dolarını bulmuştur. Ve bu tutar toplam ihracatımız içerisinde %8,97’lik bir paya sahiptir.
Bu kapsamda 2023 yılında ülkeye getirilmesi gereken ihracat tutarı; 19 milyar ABD dolarının %50 si olan 9,5 milyar ABD doları olmaktadır.
SONUÇ olarak, 2 Şubat 2024 tarihinde yapılan 9 ülkeye %50 istisna tanınması değişikliği 2023 yılında yapılsa idi, söz konusu ülkelere yapılan ihracatın genel ihracat içerisindeki payı %7,46 değil %8,97 olacaktı.
