(* Genel ticaret sistemi, bir ülkenin ekonomik alanına giren ve ekonomik alanından çıkan tüm malları kapsamaktadır. GTS’de ülkenin ekonomik alanını oluşturan serbest bölgeler, gümrük antrepoları ve serbest dolaşım alanına giren veya bu alanlardan çıkan mallar hesaplamalara katılmaktadır.)
TCMB İhracat Genelgesi kapsamında 2018-2022 yıllarında “İhracat Bedelinin Yurda Getirilmesinde İstisna Tanınan 31 Ülkeye Yapılan İhracatın Tutarı” tabloda gösterilmiştir.
Bilindiği gibi, ihracat bedellerinin Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karara İlişkin 04.09.2018 tarihli ve 2018-32/48 sayılı Tebliğ’in 3. maddesi birinci fıkrası uyarınca;
“İhracat bedellerinin yurda getirilmesi
MADDE 3 –(1) (Değişik:RG-31/12/2019-30995 5. Mükerrer)Türkiye’de yerleşik kişiler tarafından gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedeller, ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin ihracata aracılık eden bankaya transfer edilir veya getirilir. Bedellerin yurda getirilme süresi fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemez.”
16 Ocak 2020 tarihli TCMB İhracat Genelgesi’nin “İhracat bedellerinin yurda getirilmesi” başlıklı 4. maddesi altıncı fıkrası;
“(6) Ek:2’de yer alan ülkelere yapılan ihracat işlemleriyle ilgili olarak 2018-32/48 sayılı Tebliğ’in 3 üncü maddesinin birinci fıkrası uygulanmaz.” hükmünü taşımaktadır. Başka bir anlatımla Genelge’nin Ek:2’i kapsamında yer alan 31 ülkeye yapılan ihracatta, bedellerin yurda getirilmesine ilişkin bir zorunluluk bulunmamaktadır.
Bu çerçevede 2018-2022 yıllarında yurda getirilmesi zorunlu olmayan ihracat bedelleri toplam tutarı 17,3 miyar ABD doları ile 23,8 milyar ABD doları arasında değişmektedir. 2022 yılında gerçekleşen ihracat tutarı toplam 254 milyar ABD dolarının içerisinde söz konusu 31 ülkeye yapılan ihracat 23,8 milyar ABD doları tutarındadır. Bu tutar, ülkemizin yaptığı toplam ihracatın %9,36’sına karşılık gelmektedir.
Diğer taraftan, daha önce ÜLKELERE GÖRE İHRACATIMIZ bölümünde yer verildiği üzere,
-Türkiye’den ihracat yapılan ilk 5 ülke içerisinde, ihracat bedellerinin yurda getirilmesi istisna tanınan 31 ülkenin hiçbirisinin yer almadığı
-Türkiye’den ihracat yapılan ilk 25 ülke içerisinde, ihracat bedellerinin yurda getirilmesi istisna tanınan 31 ülkeden İran, Mısır, S. Arabistan, Lübnan ve Suriye’nin yer aldığı, görülecektir.
