6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş ilimiz merkezli yaşanan iki büyük deprem öncesi, 2012-2022 döneminde Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerimize yapılması planlanan yatırımlar hangi düzeydeydi?
Yatırımlarda Devlet Yardımları kapsamında, ülke genelinde 2012-2022 yılları arasında planlanan yatırımlar?
A1- Ülke genelinde 2012-2022 yılları arasında düzenlenen toplam 74.206 adet Yatırım Teşvik Belgesinin, bölgelere göre adet, sabit yatırım tutarı ve istihdam olarak dağılımı aşağıda belirtilmiştir;
A2- 2022 yılında ise ülke genelinde düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin dağılımı;
Ülke bazında 2022 yılında, 2012-2022 döneminin %18 oranında Yatırım Teşvik Belgesi düzenlendiği, sabit yatırım olarak bu oranın %22, istihdamdaki oranın %14,6 olduğu anlaşılmaktadır.
B1-10 ilin 2012-2022 yılları arasında düzenlenen toplam 12.312 adet Yatırım Teşvik Belgesinin, bölgelere göre adet, sabit yatırım tutarı ve istihdam olarak dağılımı;
B2- 2022 yılında ise 10 il için düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin dağılımı;
10 il bazında 2022 yılında, 2012-2022 döneminin %19 oranında Yatırım Teşvik Belgesi düzenlendiği, sabit yatırım olarak bu oranın yaklaşık %26, istihdamdaki oranın %1,6 olduğu olduğu, bu oranların Türkiye ortalamasının biraz üzerinde olduğu anlaşılmaktadır.
İllere göre Yatırım Teşvik Belgelerinin dağılıma bakılacak olursa;
1- ADANA ili için 2012-2022 yılları arası düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri ayrıntısı;
Adana ilinde 2022 yılında düzenlenen Yatırım Teşvik Belgesi dağılımı;
2- ADIYAMAN ili için 2012-2022 yılları arası düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri ayrıntısı;
Adıyaman ilinde 2022 yılında düzenlenen Yatırım Teşvik Belgesi dağılımı;
3- DİYARBAKIR ili için 2012-2022 yılları arası düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri ayrıntısı;
Diyarbakır ilinde 2022 yılında düzenlenen Yatırım Teşvik Belgesi dağılımı;
4- GAZİANTEP ili için 2012-2022 yılları arası düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri ayrıntısı;
Gaziantep ilinde 2022 yılında düzenlenen Yatırım Teşvik Belgesi dağılımı;
5-HATAY ili için 2012-2022 yılları arası düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri ayrıntısı;
Hatay ilinde 2022 yılında düzenlenen Yatırım Teşvik Belgesi dağılımı;
6- KAHRAMANMARAŞ ili için 2012-2022 yılları arası düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri ayrıntısı;
Kahramanmaraş ilinde 2022 yılında düzenlenen Yatırım Teşvik Belgesi dağılımı;
7- KİLİS ili için 2012-2022 yılları arası düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri ayrıntısı;
Kilis ilinde 2022 yılında düzenlenene Yatırım Teşvik Belgesi dağılımı;
8- MALATYA ili için 2012-2022 yılları arası düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri ayrıntısı;
Malatya ilinde 2022 yılında düzenlenen Yatırım Teşvik Belgesi dağılımı;
9- OSMANİYE ili için 2012-2022 yılları arası düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri ayrıntısı;
Osmaniye ilinde 2022 yılında düzenlenen Yatırım Teşvik Belgesi dağılımı;
10- ŞANLIURFA ili için 2012-2022 yılları arası düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri ayrıntısı;
Şanlıurfa ilinde 2022 yılında düzenlenen Yatırım Teşvik Belgesi dağılımı;
şeklindedir.
Deprem felaketi yaşanan 10 ilde, illere göre, deprem öncesi 2022 yılında düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri sayısının 2012-2022 döneminin yaklaşık %14 ila %23 arasında değiştiği görülmektedir.
Yeniden yapılanma, imar döneminde bu sayının Türkiye ortalamasının çok üzerine çıkacak şekilde planlanması zorunluluk arz etmektedir. Bu illerimiz için yatırım teşvikleri destek unsurlarının çevreye, tabiata uygun; sağlık ve güvenliğe öncelik veren yatırımlara büyük katkı sağlayacak şekilde yeniden ele alınması ve teşvikten faydalanma sürelerinin mevcut yatırımlara göre daha uzun tutulması kaçınılmazdır.